برجام، بوته آزمایش آلمان در دوره ریاست بر شورای امنیت - اخبار نجوم

با تور آلمان از دیدنی ترین کشور اروپایی بازدید کنید و از شهرهای برلین، هانوفرو، فرانکفورت و مونیخ دیدن کنید.

آلمان از فردا (چهارشنبه 11 تیر) ریاست دوره ای شورای امنیت سازمان ملل را در حالی به دست می گیرد که بحران های بین المللی همچون درگیری های خاورمیانه، تنش ها در خصوص برنامه هسته ای ایران، افزایش اختلافات آمریکا با روسیه و چین و نیز مسائل دنیای ناشی از بحران کرونا، انتظارات از این کشور را دو چندان کرده است.

اگرچه عنوان ریاست دوره ای شورای امنیت سازمان ملل، بیشتر یک عنوان تشریفاتی و کوتاه مدت است، اما درصورتی که آلمان اراده کافی برای اقدام موثر در جهت حفظ برجام داشته باشد، می تواند گام هایی هرچند کوچک اما مثبت در این عرصه بردارد. آلمان اگرچه عضو دائم شورای امنیت نیست، اما به عنوان بزرگترین اقتصاد اروپایی و دلیل اثرگذاری بالا در معادلات مهم دنیای، همیشه حرف هایی اثرگذار برای گفتن داشته است.

انتظارات از آلمان به ویژه از آن رو بالاست که این کشور همیشه کوشش کرده خود را به عنوان یک میانجیگر بین المللی شناسانده و در حل اختلافات و تنش های بین المللی نقش آفرینی کند.

یکی از موارد نقش آفرینی آلمان، توافق هسته ای قدرت های دنیای با ایران به نام برجام است که از زمان خروج آمریکا، با چالش های فراوانی روبرو شده است. در این بین آلمان بارها بر لزوم حفظ این توافق بین المللی تاکید و در این راستا از ایجاد سازی و کاری برای تعاملات تجاری با این کشور موسوم به اینستکس حمایت کرده است. با این حال وجود موانعی از جمله تحریم های آمریکا و بی عملی اروپایی ها از سرعت اجرایی شدن اینستکس کاسته است.

در چنین شرایطی از آلمان به عنوان رئیس دوره ای شورای امنیت انتظار می رود برای برطرف موانع از سر راه اینستکس و به پایان رساندن آن گام های عملی بردارد و آنگونه که مقامات این کشور بارها ادعا کرده اند، به مهمترین خواسته ایران برای ماندن در توافق هسته ای جامه عمل بپوشاند.

از سوی دیگر مقامات آمریکایی از اینکه طبق برجام، در اوایل پاییز تحریم های تسلیحاتی ایران برداشته می شود نگران بوده و در کوشش اند تحریم تسلیحاتی ایران را با ارائه پیش نویسی به شورای امنیت تمدید نمایند. این اتفاق در زمانی رخ می دهد که آلمان به عنوان یکی از حامیان اصلی برجام و مفاد آن بر کرسی ریاست این شورا تکیه می زند. از این رو انتظار می رود این کشور با موضع گیری درست و مستقل، جدیت ادعاهایش در خصوص نجات توافق هسته ای را نشان دهد.

مقامات برلین طی روزها و هفته های گذشته فهرستی از برنامه های خود برای دوره ریاستشان بر شورای امنیت اعلام کرده اند اما در این فهرست اشاره ای به موضع آنها در قبال تحولات برجام و زیاده خواهی های آمریکا نشده است.

آنچه که تا کنون از سوی آلمان اعلام شده این است که این کشور می خواهد ابتکار عمل جدیدی را برای قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در خصوص مقابله با کرونا شروع کند. در این راستا هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان در مصاحبه ای ناتوانی شورای امنیت برای دستیابی به توافق در خصوص مسائل مهم بین المللی از جمله نحوه مقابله با کرونا را به باد انتقاد گرفته است. به گفته وی این پذیرفتنی نیست که شورای امنیت وقتی همه دنیا با این بیماری همه گیر دست و پنجه نرم می نماید، بدون واکنش باشد.

این در حالی است که تا به امروز کوشش برای تصویب یک قطعنامه در خصوص کرونا به دلیل اختلاف بین ایالات متحده و چین که در درجه اول مربوط به نقش سازمان بهداشت دنیای (WHO) بوده، شکست خورده است.

طی یک ماه آینده آلمان به عنوان مهمترین عضو سازمان ملل در ریاست شورای امنیت این سازمان فعالیت خواهد نمود. عضویت دوساله آلمان به عنوان عضو غیر دائم شورای امنیت سازمان ملل از تاریخ اول ژانویه 2019 شروع شده است.

به این ترتیب وزیر امور خارجه آلمان روز چهارشنبه بار دیگر در نیویورک ریاست شورای امنیت سازمان ملل را به طور رسمی از ژان ایو لودریان همتای فرانسوی خود، به مدت یک ماه تحویل می گیرد. آلمان و فرانسه تصمیم گرفته اند که هر بار که ریاست شورای امنیت به هر یک از آنها واگذار می شود، ریاست دوگانه یا مشترک بر این نهاد سازمان ملل داشته باشند.

شورای امنیت در زمینه سیاست امنیتی دنیا نقش عمده ای را ایفا می نماید و با 15 عضو خود به طور مرتب با منازعات بین المللی درگیر است. تصمیم های این شورا برای همه کشورهای عضو سازمان ملل الزام آور است. شورا می تواند تحریم کند، مأموریت هایی برای صلح بانی تنظیم کند یا تصمیم به اعزام نیروهای نظامی بگیرد. بنا بر این آلمان به سبب جایگاهی که در مشخص دیپلماسی بحران های بین المللی دارد به عنوان عضو شورای امنیت می تواند نقش حائز اهمیتی در این زمینه داشته باشد.

ایران از حدود یک سال پیش و در اعتراض به خروج آمریکا از برجام و تعلل طرف های اروپایی در عمل به تعهداتشان کاهش تعهدات خود در برجام را شروع و در پنج مرحله آن را عملی کرده و در نهایت هرگونه محدودیت فنی از جمله سقف ذخیره کردن اورانیوم غنی شده و سطح غنی سازی اورانیوم را تعلیق کرده است.

کشورهای غربی بارها از این اقدامات ایران ابراز نارضایتی کرده اند اما ایران می گوید این کاهش تعهدات بر اساس بندهای پیش بینی شده در برجام انجام شده و اگر دیگر طرف های توافق به تعهدات خود پایبند باشند جمهوری اسلامی هم به تعهدات کامل خود در برجام باز می شود.

310 310