فرزندتان دیابت دارد؟ - اخبار نجوم

فرزندتان دیابت دارد؟

نویسنده:دکتر مجتبی جوان بختی

راهنمای تغذیه بچه ها دیابتی

اگر شما هم فرزندی دارید که مبتلا به دیابت است حتما با وسواس بیشتری مطالب مربوط به دیابت را در این صفحه پیگیری می کنید و بهتر از هرکسی می دانید که تغذیه چقدر در کنترل بیماری فرزندتان موثر است. یکی از اصلی ترین سوالات والدین بچه ها دیابتی، شیوه و نوع تغذیه کودک شان است تا با برنامه ریزی مناسب بتوانند کمترین مقدار انسولین را به بچه ها تزریق نمایند. پس باید بدانید که رژیم غذایی مناسب و منظم در کنار تزریق انسولین برای کنترل بیماری کودک دیابتی اهمیت زیادی دارد تا مانع افت قند خون او گردد. بعلاوه کودک دیابتی در طول روز باید علاوه بر وعده های غذایی اصلی، حداقل سه نوبت هم از مواد غذایی مناسب به اسم وعده های فرعی (در مجموع حداقل شش وعده غذا در روز) استفاده کند. در وعده های غذایی فرعی باید حتی مواد نشاسته ای هم گنجانده گردد. همواره به یاد داشته باشید تغذیه پیش از خواب کودک مهم است زیرا از افت قند خون او در طول شب جلوگیری می نماید.

متخصصان تغذیه می گویند رژیم غذایی مناسب شامل مواد نشاسته ای مانند نان، سیب زمینی، برنج، حبوبات، لبنیات، تخم مرغ و گوشت است. چربی غذا باید کم باشد و از غذاهای پرفیبر استفاده گردد، بعلاوه میزان غذای مناسب برای کودک براساس مقدار مصرف انسولین باید به صورت تقسیم شده برای کودک تنظیم گردد. در این کار متخصص تغذیه به شما یاری می نماید. پیش از فعالیت شدید مانند ورزش، کودک احتیاج به مواد قندی دارد در این مواقع حتی می توان از قندهای ساده مانند شکلات و آب نبات در صورت احتیاج استفاده کرد. البته بهتر است فعالیت ورزشی مداوم بیش از یک ساعت طول نکشد. کودک هر ساعت باید تغذیه گردد. رژیم غذایی کودک باید آزاد باشد ولی این به آن معنی نیست که هر چقدر دلش خواست، مواد قندی مصرف کند. بهتر است مواد قندی ماده ای (به جز میوه ها که حاوی املاح و ویتامین هستند) از برنامه غذایی کودک حذف شوند و میوه های خیلی شیرین هم به ندرت استفاده گردد.

مسائل شایع

در تنظیم قند خون کودک ممکن است افت قند خون یا افزایش قند خون روی دهد. درباره افت قند خون بدانید که یکی از موارد اورژانس است و باید بلافاصله کودک را به نزدیک ترین مرکز درمانی برسانید. در هنگام افت قند خون، احساس ضعف، گرسنگی، بی هوشی و حتی اغما هم ممکن است مشاهده گردد. این حالت اغلب در مواقع زیر پیش می آید:

هنگامی که کودک یک وعده غذا را فراموش کند.

اگر هوا خیلی گرم یا خیلی سرد باشد.

اگر ورزش شدید بدون تغذیه مناسب انجام گردد.

اگر انسولین بیش از احتیاج مصرف گردد.

درباره افت قند خون به علایمی همانند لرزش دست، پوست رنگ پریده، عرق سرد، ضربان تند قلب، گرسنگی، بی قراری و گریه، سیاهی رفتن چشم، خستگی و خواب آلودگی، سردرد و نداشتن تمرکز کودک حتما توجه کنید. در این مرحله باید به سرعت یک غذای شیرین مانند آب میوه و آب قند به کودک بدهید. بهتر است از شیرینی های جامد استفاده نکنید تا در صورت تشنج، غذا به راه های هوایی کودک وارد نگردد. اگر پس از 10 تا 15 دقیقه کودک احساس بهبود نکرد، این کار را تکرار کنید و پس از بهترشدن حال کودک باید یک ماده غذایی که قند آن جذب طولانی تری دارد، به وی بدهید تا دوباره افت قند تکرار نگردد. نمونه چنین غذاهایی ساندویچ پنیر یا شیر با چند عدد بیسکوییت است. در موارد افت شدید قند خون، کاهش سطح هوشیاری و تشنج هم ممکن است مشاهده گردد. در این موارد هم نکات زیر را به یاد داشته باشید:

به کودک بی هوش نباید از راه دهان غذا یا نوشیدنی بدهید چون وارد ریه شده و او را خفه می نماید.

کودک را به یک پهلو خوابانده چانه اش را به سمت پایین بکشید.

به فوریت های پزشکی خبر دهید.

اگر آمپول گلوکاگون در دسترس دارید میزانی از آن را طبق دستور پزشک به صورت جلدی یا عضلانی به کودک تزریق کنید.

افزایش قند خون کودک

اگر انسولین در دسترس بدن کم باشد یا بیمار تزریق انسولین را فراموش کند، دچار افزایش قند خون می گردد. مصرف زیادتر از حد معمول غذا و ورزش و فعالیت بدنی خیلی کم هم موجب افزایش قند خون می گردد. بعلاوه استرس و اضطراب هم در افزایش قند خون کودک موثر است. علامت های افزایش قند خون شامل تشنگی، خستگی و ضعف، خستگی و ضعف، افزایش دفعات ادرار و تاری دید است. هنگام افزایش قند خون ابتدا از گلوکومتر برای مقدار گیری قند خون و سپس غذاها و نوشیدنی های بدون قند بهره ببرید. اگر هم انسولین کریستال دارید، مطابق نظر پزشک تان آن را تزریق کنید.

کتواسیدوز

هنگامی که بدن نتواند از قند خون به طور کافی استفاده کند، آغاز به سوزاندن چربی می نماید و مواد زایدی به نام کتون فراوری می نماید که در پی انباشت آنها در خون، کتواسیدوز پدید می آید. این شرایط در تزریق کم و مناسب انسولین روی می دهد. کتواسیدوز یکی از شرایط های بسیار اورژانس در بیماران دیابتی نوع یک است و باید به به سرعت درمان گردد وگرنه به بی هوشی یا اغمای دیابتی می انجامد. علامت های کتواسیدوز دیابتی شامل کاهش آب بدن، چشمان گود رفته، لب های خشک، خواب آلودگی و تنفس سخت، استفراغ، درد شکم و تنفس با بوی میوه گندیده است. در این حالت اگر کودک هوشیار است مایعات بدون قند به او بدهید و به سرعت کودک را به اورژانس برسانید.

8 توصیه به والدین برای مراقبت از کودک دیابتی

1 پدر و مادر باید آگاهی خود را درباره بیماری دیابت افزایش دهند و تنها توصیه های پزشکان را اجرا نمایند.

2 سخت گیری یا آزادی دادن بیش از حد، درباره کودک دیابتی درست نیست.

3 از تبعیض قایل شدن برای کودک دیابتی باید پرهیز کرد.

4 یکی از ویژگی های دیابت بچه ها این است که نشانه های آن ممکن است به سرعت و ناگهانی بروز نمایند و به سرعت ولی به طور موقت از بین بروند که گاهی والدین با مشاهده این وضع، تزریق انسولین را متوقف می نمایند. باید توجه داشت که این دوران بهبود که به آن ماه عسل می گویند، گذراست و به زودی نشانه های بیماری دوباره پدیدار خواهند شد. این حالت اغلب یکی دو ماه پس از آغاز دیابت روی می دهد و یکی دو ماه و گاهی یک سال طول می کشد. در این دوره وظیفه والدین مقدار گیری منظم قند خون و ادرار و کاهش تدریجی میزان انسولین است.

5 هنگامی که کودک وارد مدرسه شد، باید با اولیای مدرسه و معلم او درباه بیماری اش صحبت کرد تا آنها بدانند کودک در ساعات خاصی احتیاج به تغذیه و تزریق انسولین دارد و اگر دچار افت قند خون شد چگونه به او یاری نمایند.

6 گاهی مسایل جالب توجهی اتفاق می افتد. به طور مثال کودک دیابتی که در درس ریاضی قوی بوده است، ناگهان در این درس افت شدید پیدا می نماید ولی بعد معلوم می گردد که زمان درس ریاضی پیش از ناهار یا پس از ساعت ورزش بوده است. در این زمان ها قند کودک در حد پایین است و تمرکز و دقت و درک او هم کاهش می یابد.

7 مسایل روانی کودک اهمیت زیادی دارند. کودک دیابتی حس می نماید با دوستانش تفاوت دارد به ویژه که از خوردن بستنی و نان خامه ای محروم است. باید فضایی ایجاد گردد که کودک غم ها و ناراحتی هایش را با والدین در میان بگذارد.

8 وقتی کودک به مهمانی و مسافرت می رود، سرنگ و شیشه انسولین و برنامه غذایی اش را نباید فراموش کند.

منبع:www.salamat.com

/ج